Đột quỵ (stroke) là một tình trạng cấp cứu y khoa nguy hiểm, có thể gây tử vong hoặc để lại những di chứng nặng nề về vận động và nhận thức. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ đột quỵ tăng rõ rệt vào mùa lạnh, đặc biệt ở người cao tuổi và những người mắc bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu.

Trong 3 ngày cuối tuần vừa qua, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn đã tiếp nhận 7 ca đột quỵ, trong đó có tới 4 ca là xuất huyết não. Như vậy, có thể thấy trong giai đoạn chuyển mùa nguy cơ đột quỵ não gia tăng rất cao.

Theo TS.BS Nguyễn Thị Thúy Hằng - Trưởng Khoa Khám bệnh (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn), sự thay đổi đột ngột của thời tiết khiến cơ thể phản ứng co mạch, tăng huyết áp và dễ hình thành cục máu đông, đây là những nguyên nhân dẫn đến tai biến, đột quỵ não.

Đồng quan điểm này, TS. BS Nguyễn Thị Bảo Liên – Trưởng Khoa Hồi sức tích cực và chống độc (BVĐK Xanh Pôn), nhấn mạnh: Việc chủ động phòng ngừa và nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ mùa lạnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và tính mạng người bệnh.

Vì sao trời lạnh dễ gây đột quỵ?

Khi nhiệt độ giảm, cơ thể có những phản ứng để giữ ấm, tuy nhiên các cơ chế này vô tình làm tăng nguy cơ đột quỵ:

- Co mạch máu ngoại biên: Nhiệt độ thấp khiến mạch máu dưới da co lại để giữ ấm, làm huyết áp tăng đột ngột.

- Tăng độ nhớt của máu: Trời lạnh khiến máu đặc hơn, dễ hình thành huyết khối (cục máu đông).

- Kích thích hệ thần kinh giao cảm: Làm tăng nhịp tim, co mạch và gây áp lực cho tim, tăng nguy cơ vỡ mảng xơ vữa.

- Giảm hoạt động thể lực: Mùa lạnh khiến nhiều người ít vận động hơn, dẫn đến rối loạn chuyển hóa, tăng cholesterol và tăng đường huyết.

Những đối tượng dễ bị đột quỵ khi trời lạnh

- Người cao tuổi (khả năng điều hòa thân nhiệt kém).

- Người mắc tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì.

- Người có tiền sử đột quỵ hoặc bệnh tim mạch.

- Người uống rượu bia, hút thuốc, hoặc thường xuyên thức khuya trong môi trường lạnh.

Dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ

Cần ghi nhớ nguyên tắc FAST để nhận biết sớm và xử trí kịp thời:

F – Face (Khuôn mặt): Méo miệng, cười lệch.

A – Arm (Tay, chân): Yếu hoặc liệt tay/chân một bên.

S – Speech (Ngôn ngữ): Nói khó, nói ngọng.

T – Time (Thời gian): Cần gọi cấp cứu ngay lập tức.

Mỗi phút chậm trễ có thể làm tổn thương hàng triệu tế bào não, vì vậy việc đưa người bệnh đến bệnh viện sớm là yếu tố quyết định giúp bác sĩ kịp thời can thiệp, hạn chế di chứng và cứu sống bệnh nhân.

Cách phòng ngừa đột quỵ trong mùa lạnh

Để giảm nguy cơ đột quỵ, người dân nên:

- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng cổ, đầu, tay và chân.

- Theo dõi huyết áp và đường huyết thường xuyên.

- Hạn chế ra ngoài vào sáng sớm hoặc đêm khuya khi thời tiết lạnh.

- Duy trì vận động nhẹ nhàng mỗi ngày như đi bộ hoặc tập các bài giãn cơ trong nhà.

- Có chế độ ăn uống lành mạnh: giảm muối, hạn chế rượu bia, uống đủ nước ấm.

- Tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định nếu đang điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc sử dụng thuốc chống đông.

Khuyến cáo: Khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ, cần gọi cấp cứu ngay. Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn tiếp nhận và cấp cứu đột quỵ 24/7. Hotline: 0243.823.3076 - 0915.829.065